گزارش‌گران بدون مرز (RSF) موج خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان را محکوم می‌کند

گزارش‌گران بدون مرز (RSF) با تأسف در تاریخ ٢٦ میزان ١٣٩٥ از خبر کشته شدن محمد یعقوب شرافت خبرنگار رادیو تلویزیون ملی در شهر قلات ولایت زابل مطلع شد. این خبرنگار ٢٣ ساله که از دوسال پیش با این رسانه همکاری داشت با شلیک گلوله افراد مسلح ناشناس کشته شد. انجمن‌های ژورنالیستان در سراسر کشور و مقامات حکومتی کشته شدن وی را محکوم کردند. در فردای آن روز میرویس نورزایی فرمانده پلیس زابل از آغاز تحقیقات در این باره خبر داد و اعلام کرد که دو مظنون بازداشت شده‌اند. افزایش ناامنی در بسیاری از ولایات به افزایش تنش میان خبرنگاران و مقامات محلی انجامیده است. شماری از والیان و مسوولان محلی استقلال روزنامه‌نگاران را نمی‌پذیرند و به آن احترام نمی‌گذارند.

گزارش‌گران بدون مرز (RSF) از آغاز سال میلادی تا امروز بیش از ٥٠ مورد خشونت و تهدید علیه خبرنگاران و رسانه‌ها را از سوی مقامات محلی، مسوولان حکومتی و یا محافظان آن‌ها، ماموران امنیتی و پولیس و طالبان در سراسر کشور شمارش کرده است.

دستگاه عدلی و ماموران امنیتی یا پولیس نیز گاه تحت نفوذ برخی والی‌های به احضار و یا تنبیه خبرنگاران اقدام می‌کنند. احمد ولی سرحد یکی از قربانیان این اقدام‌هاست. خبرنگار مستقل و همکاری زابل‌تایمز ماه‌هاست که از سوی سارانوالی و پولیس زابل برای انتشار خبری که در آن یکی از مسوولان منفعت عامه به همکاری با طالبان متهم شده است، متحت تعقیب قرار گرفته است. این خبرنگار والی را به اعمال نفوذ در این پرونده متهم می‌کند. دفتر والی زابل این اتهام را رد کرده است. ماموران امنیتی و نظامی نیز در شماری از خشونت‌ها علیه خبرنگاران دخیل هستند. در تاریخ ۸ سنبله به هنگام دیدار رئیس جمهور از بامیان محافظان محمد اشرف غنی و نیروهای امنیتی که از کابل همره وی آمده بودند با ده‌ها خبرنگار بدرفتاری و یا آن‌ها را مورد لت و کوب قرار دادند. اگر برخی از این خبرنگاران در تظاهرات شرکت داشتند، اما شماری بیشتری به هنگام انجام وظیفه اطلاع رسانی خود قربانی خشونت شدند. در فردای این روز دفتر رئیس‌جمهور با عذر خواهی از خبرنگاران اعلام کرد در باره این خشونت‌ها تحقیق خواهد کرد. نتایج این تحقیق تاکنون منتشر نشده است. در صبح ۲۰ میزان دفتر رادیو نسیم در والسولی نیلی ایالت دایکندی با بمب دست‌ساز مورد حمله قرار گرفت که خسارت به ساختمان و تجهیزات رادیو وارد آورد. به گفته محمد رضا واحدی مدیر این رادیو ساعتی پیش از این حمله دو مرد مسلح به وی در منزلش حمله و او را تهدید و لت و کوب کرده بودند. این خبرنگار در دلو ۱۳۹۱ این رادیو برای نشر برخی خبرها از سوی والی و مسوولان محلی اطلاعات و فرهنگ تحت فشار قرار بود. پیش شرط مذاکره با طالبان امنیت برای خبرنگاران و رسانه‌ها بنا بر خبرهای منتشر شده از سوی چندین رسانه از این میان گاردین، خبرگزاری فراسنه و طلوع نیوز، مذاکراتی میان نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در دوحه و نمایندگان حکومت افغانستان انجام شده است. در این مذاکره یکی از دیپلمات‌های بلند پایه آمریکا نیز حضور داشته است.

گزارش‌گران بدون مرز (RSF) بار دیگر خواهان آن است که برای تأمین امنیت شهروندان ملکی و ژورنالیستان و رسانه دولت افغانستان و جامعه جهانی باید پذیرش تعهدات بین‌المللی بینادین و رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه و بیش از هر چیز کنوانسیون‌های ژنو، را پیش شرط مذاکره با طالبان قرار دهند.

در تاریخ ١١ میزان نخستین جلسه کمیته مشترک مصوونیت خبرنگاران در ارگ ریاست جمهوری برگزار شد. این کمیته که در آن مقامات حکومتی و نمایندگان روزنامه‌نگاران حضور دارند، برای هماهنگی در اقدام‌‌های عاجل برای حفاظت از رسانه‌ها و خبرنگاران تشکیل شده است. در این جلسه موضوعات در باره مصوونیت و امنیت رسانه‌ها مورد بحث و ایجاد کمیته مشترک ولایتی برای مصوونیت خبرنگاران، کمیته حمایت از خبرنگاران در چارچوب ریاست عمومی امنیت ملی و کمیته هماهنگی در چارجوب وزارت امور داخله اتخاذ شد. گزارش‌گران بدون مرز (RSF) از تشکیل این کمیته استقبال می‌کند. در تاریخ ١٧ عقرب ١٣٩٤ گزارش‌گران بدون مرز و کمیته مصونیت از خبرنگاران، کنفرانسی تحت نام « امنیت روزنامه‌نگاران و جایگاه بین‌المللی افغانستان از رهگذر آزادی رسانه‌ها» با شرکت شماری از مسئولان حکومتی و انجمن‌ها و نهادهای روزنامه‌نگاران و رسانه‌های در کابل برگزار کردند. دراین کنفرانس نمایندگان دو نهاد برگزار کننده چندین توصیه برای حمایت و صیانت از خبرنگاران و مبارزه با مصوونیت از مجازات ارائه دادند. از جمله تشکیل یک کمیته بحران متشکل از مسئولان صلاحیت‌دار حکومتی در امر امنیت و نماینده‌گان رسانه‌ها و نهادهای حامی روزنامه‌نگاران برای هماهنگی در اقدام‌‌های عاجل برای حفاظت از رسانه‌ها را پیشنهاد کردند.