کافی نت های زنانه ،مردانه در هرات

رونا دختري است كه به همراه مادرش براي صحبت با برادرش كه دركشور نایروبی به سر مي برد به كافي نت آمده است . او مي گويد كه آنها هر هفته بخاطر اين كار به اين كافي نت مي آيند ، زيرا ارتباط از طريق كافي نت براي آنها هزينه كمتري را در بر دارد . دختران زيادي هستند كه براي اين كار به كافي نت مي ايند اما دخترانی را نیزم يتوان مشاهده کرد كه براي سرگرمي و يا جستجو درباره يك موضوع سر از کافی نت در آورده اند. به علت نبود آمار نمی توان از تعداد دقیق اين دختران نام برد اما آنچه ديده ميشود اين است كه هر روز بر شمار اين دختران افزوده مي شود . اينترنت براي اولين بار در سال 2001 به افغانستان آمد. رژيم طالبان چون نميتوانستند بر اينترنت كنترل داشته باشند ورود آن را در افغانستان ممنوع ساختند اما بعد از طالبان استفاده از اينترنت براي جوانان افغانستان به امري رايج درآمد . اينترنت در افغانستان توسط شركتهاي خصوصي وارد شده است و دولت در اين زمينه فقط نقش نظارتي دارد. در حدود ده شركت خارجي كه اداره كنندگان آن عمدتا افغانها هستند خدمات اينترني را در افغانستان ارائه مي دهند . شكوفه 21 ساله كه به تازگي صنف دوازده خود را تمام كرده است ،مي گويد كه او و دوستانش علاقه فراواني به استفاده از اينترنت داردند و از همين رو آنها حداقل هفته يك بار سري به كافي نت مي زنند .او كه در حال جستجو براي پيدا کردن مدلهاي جديد مانتو و لباس است علاوه مي كند كه خانواده ها كمتر به آنها اجازه مي دهند كه به كافي نت بروند و اكثر آنان بدون خبردار شدن خانواده به كافي نت مي روند . شكوفه مي گويد: خانواده ها از اينترنت آگاهي ندارند و از همين رو براي دختران خود اجازه نمي دهند كه به آنجا بروند و به نظر آنان رفتن به كافي نت مفيد نيست . شكوفه مي گويد: همه دوستاني كه او دارد اگر اهل رفتن به كافي نت باشند حتما براي خود آدرس ايميل دارند و از اين طريق گاهي با دوستان خود و يا سايرين چت مي كنند . او با خنده علاوه مي كند كه اكثر دختران با نامهاي مستعار براي خود آدرس ايميل درست مي کنند .او كه خود به جستجو درباره مدلهاي جديد لباس علاقه مند است ميگويد بيشتر بخاطر همين علاقه اش به كافي نت ميايد . با گذشت هشت سال از آمدن اينترنت به افغانستان و افزايش تعداد كافي نت ها در سطح شهر خانواده ها به دختران خود اجازه نمي دهند كه به كافي نت براي استفاده از اينترنت بروند . در اين ميان ميزان استفاده از اينترنت در ميان دختران دانشجو زيادتر است دختران دانشجو بخاطر حل مشكلات درسي خود به كافي نت مراجعه ميكنند و در در كنار حل مشكلات درسي به جستجو در دنياي مجازي اينترنت پرداخته و از روز سرگرمي به چت هم ميپپردازند . نياز به اينترنت دانشجويان دختر را به استفاده از اينترنت ترغیب کرده است و از جانب ديگر آنان از آزادي بيشتر نسبت به ساير دختران برخوردار هستند . كافي نت هايي كه محل جداگانه اي براي زنان در نظر گرفته اند با اسقبال بيشتر ي از جانب زنان مواجه شده اند ، پرده هاي با رنگهاي شاد كامپيوتر ها را از هم جدا کرده و محيط راحت تري را براي كاربران اينترنتي فراهم ساخته اند . ناديه مي گويد: وقتي پرده در اطراف ما مانع از ديد ما توسط ديگران شود ما راحت تر مي توانيم بنشينيم و به كارهاي خود برسيم . او دانشجو است و درباره يك موضوع در حال جستجو است .خودش مي گويد که از همان اوائل علاقه فراواني به اينترنت داشت اما با محدوديت خانواده خود مواجه بود، اما حالا چون دانشجو است خانواده اش كمتر مراقب او هستند ، ناديه علاوه مي كند كه علاقه زيادي به چت ندارد اما گاهي اوقات با دوستانش در صورت آنلاين بودن چت مي كند در پنجره پايين كامپيوتر او ميتوان پنجره yahoo messenger را ديد كه روشن است . به گفته فريد يكي از كافي نت داران شهر هرات اكثر مشتريان او را جوانان و نوجوانان تشكيل مي دهند كه در اين ميان درصد دختران زياد نيست. از ميان 50 مشتري او در روز تنها ده تن آنها را دختران تشكيل ميدهد ، نبود آگاهي كافي از دنياي مجازي اينترنت در ميان دختران از يكسو و سختگيري خانواده ها از سوي ديگر باعث شده است كه اينترنت در ميان دختران هرات جايگاه خود را باز نكند .اما در مجموع اينترنت تحول زيادي را در زندگي مردم افغانستان بوجود آورده است. از تجارت گرفته تا جستجو در بار ه همه چيز و سرگرمي اما راه درازي وجود دارد تا دختران بتوانند به راحتي به كافي نت ها مراجعه کرده و به اينترنت دسترسي داشته باشند ،زيرا رفتن دختران به كافي نت هنوز براي جامعه سنتي افغانستان نامانوس به نظر ميرسد . وضع زنان و توجه به حقوق آنها در افغانستان در حالت رشد قرار داشته و زنان افغاني نسبت به سالهاي گذشته از حقوق اجتماعي زيادي برخوردارشده اند و بالا رفتن سطح آگاهي و سواد در ميان آنها مي تواند بستر رشد هر چه بيشتر آنها را آماده سازد ، افزايش آمار دختران دانشجو در كشور خصوصا ولايت هرات و استفاده از دنياي اينترنت براي كسب آگاهي ميتواند فضاي توسعه زنان را در همه عرصه ها فراهم کند. طبق آمارهای غير رسمي از 27 ميليون جمعيت تقريبي افغانستان تنها 500 هزار تن آنان از اينترنت استفاده مي كنند كه نقش زنان در اين ميان بسيار كم رنگ است اما اميد مي رود كه با علاقه زيادي كه در ميان زنان و دختران افغان به تحصيل علم و پيشرفت ديده ميشود اين ارقام بسرعت متغيير شود. حسین علیزاده (روزنامه نگار افغانستانی مقیم هرات) به نقل از کانون زنان ایرانی