انتخابات و رسانه های نوپای افغانستان

رسانه های افغانستان از چند ماه به این سو به شدت درگیر مسایل انتخابات بوده اند و این بحث ها، با نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات، داغ تر می شود. آن چه در فضای رسانه ای افغانستان از گذشته ها نیز وجود داشت و این روزها به شدت خودش را نشان می دهد جهت گیری های تعداد زیادی از رسانه ها است که نشان از وابستگی آن ها به افراد بانفوذ و قدرتمند سیاسی و یا جناح های مختلف دارد. در این روزها به این جهت که موضع گیری شخصیت های سیاسی نسبت به انتخابات ریاست جمهوری هر روز بیشتر از پیش روشن می شود، به همین اندازه موضع گیری رسانه ها نیز شفاف تر می شود. شماری از این رسانه ها به وضوح از نامزد مشخصی حمایت می کنند و البته عده ای معتقدند که این جهت گیری های کاملا علنی، می تواند از تأثیر گذاری رسانه ها بر مردم بکاهد. اما رسانه هایی نیز وجود دارند که یا تا به حال موضع گیری روشنی نسبت به انتخابات نداشته اند، یا موضع گیری مشخص شان را طی روزها و هفته های آینده مشخص خواهند کرد و یا هم این که قصد دارند با مسأله انتخابات بی طرفانه برخورد کنند و فقط نقش اطلاع رسانی حرفه ای و بطرفانه را به عهده بگیرند که البته شمار رسانه های از نوع سوم بسیار کم است. 'رسانه های موقت' یک نکته جالب توجه دیگر این است که شماری از افراد و یا گروه ها، تنها با هدف انتخابات رسانه ای را فعال کرده اند. شماری از این نوع رسانه ها که عمدتا روزنامه و یا هفته نامه هستند، در ظرف روزهای اخیر شکل گرفته اند و گفته می شود که عمر آن ها نیز صرفا تا برگزاری انتخابات خواهد بود. این رسانه ها، عمدتا به ارائه برنامه های کاری نامزد خاصی می پردازند و بیشتر به عنوان یک وسیله تبلیغاتی به نفع یک نامزد کار می کنند. روزنامه های 'گمنام' در افغانستان نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر، بحث های جدی پیرامون مسایل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیشتر به وسیله رسانه های نوشتاری مطرح می شود؛ اما بیشترین مخاطب را رسانه های دیداری و شنیداری دارند. دلیل واضح این مساله در آمار بلند بی سوادان در این کشور است و همین مسأله سبب شده است تا رسانه های نوشتاری با وصف این که در بین افراد با سواد و روشنفکر جامعه از جایگاه ویژه ای برخوردارند اقبال عمومی نداشته باشند. این مسئله در حدی است که کمتر کسی از مردم عادی را می توانیم حتی در شهرهای افغانستان سراغ بگیریم که با نام روزنامه های مطرح کشور آشنایی داشته باشند، چه برسد به این که هر روز صبح این روزنامه ها را بخوانند. با این حساب در این فضا بیشترین تاثیرگذاری را در قدم اول تلویزیون ها و در قدم دوم رادیوها دارند. تلویزیون های خصوصی افغانستان، شاید با توجه به همین ویژگی، اخیرا تلاش کرده اند بخش های اعظم برنامه های خود را به مسئله انتخابات اختصاص دهند. شماری از تلویزیون های خصوصی برنامه مناظره های تلویزیزنی را نیز میان نامزدها مختلف انتخابات ریاست جمهوری برگزار کرده اند؛ شیوه ای که در گذشته در افغانستان سابقه چندانی نداشته است. شیوه های سنتی تبلیغات رویهمرفته می توان گفت رسانه های داخلی تاکنون بستری مناسبی برای پوشش مسایل انتخاباتی نبوده اند، یعنی حد اقل مردم عادی در رسانه های داخلی کمتر شاهد مطالب و برنامه های بوده اند که از آن طریق مردم با برنامه های نامزد ها آشنا شوند، بدانند آنها از هم دیگر چه تفاوت هایی دارند هر نامزدی در مورد مسایل مهم چون امنیت، مذاکره یا رد مذاکره با طالبان، مساله زنان، حل مشکل بی کاری و مسایل مهم دیگر چه دید گاه هایی دارند. شاید به همین دلیل است که نامزد های انتخابات برای معرفی خود بیشتر به شیوه های سنتی چون برگزاری مهمانی های بزرگ، غذا دادن به مردم، گرد هم آیی در هتل های بزرگ و در نهایت در و دیوار شهر روی آورده اند و با نصب پوستر و شعار های کلی سعی دارند توجه مردم را به خود جلب کرده و آراء مردم را از آن خود کنند به نقل از بی بی سی فارسی