افغانستان : ناامنی، کرونا و وخامت بیشتر وضعیت کار زنان روزنامه‌نگار

در این گزارش آمده است « بنابر یافته های مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان، در سال ۲۰۲۰ میلادی تا اکنون بیشتر از ۱۰۰ مورد خشونت شامل قتل، لت و کوب، توهین، تحقیر، تهدید، تجاوز جنسی و مشکلات بیکاری از اثر گسترش ویروس کرونا در نهادهای رسانه ای افغانستان علیه خبرنگاران زن وجود دارد که از این میان ۲۱ مورد آن ثبت مرکز می باشد.

همچنان از میان ۲۱ مورد خشونت در برابر زنان روزنامه نگار، ۱۰ مورد آن در همکاری مرکز و بخش بررسی قضایایی خشونت علیه خبرنگاران زن در وزارت امور داخله حل، ۵ مورد در حال بررسی و تحقیق پولیس و ۴ مورد دیگر خبرنگارانی هستند که در همکاری با کمیته مشترک رسانه ها و حکومت و یک تعداد نهادهای حامی خبرنگاران زن به شمول مرکز به کابل و در مکان های امن منتقل شده اند.  

این خشونت ها علیه زنان خبرنگار در طول سال ۲۰۲۰ تا اکنون شامل ۱۳ مورد تهدیدات امنیتی، ۳ مورد تحقیر و توهین( ۲ مورد آن به وسیله پولیس و یک مورد ملا امام مسجد)، ۲ مورد مجروحیت و ۴ مورد قتل (افراد ناشناس) در برابر خبرنگاران زن می باشد که عاملان جنایات ارتکاب یافته علیه این خبرنگاران زن در حال بررسی قرار دارد که تنها ۶ تن در ارتکاب به این جرایم دستگیر گردیده‌اند. 

«از سوی هم گسترش ویروس کرونا از ماه مارچ تا ماه جون ۲۰۲۰ در کشور و قرنطین سراسری، بیش از ۲۰ درصد از خبرنگاران زن وظایف شان را از دست داده و یا هم از سوی مسوولان رسانه های خویش به رخصتی بدون معاش سوق داده شدند که پس از ختم قرنطین تعدادی اندک از این خبرنگاران دوباره به وظایف شان برگشتند، اما تعدادی از رسانه ها نتوانستند وضعیت مالی و بودجه ای خویش را پس از ختم قرنطین بهتر سازند.

همزمان با تشدید اختلاف در گفت‌وگو با طالبان، شماری از خبرنگاران به خصوص خبرنگاران زن در کشور از آنچه‌ که نایده‌ گرفتن حضور و یا هم دستآوردهای آنان در این گفت ‌وگوها می‌گویند نگران هستند. آنان از حکومت و جامعه ملل می خواهند تا از دستآوردهای آزادی بیان در این کشور حفاظت نمایند. »

مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان در تحقیق تازه اش دریافته است که خبرنگاران زن در بیش از ۳۰۰ رسانه در ۲۸ ولایت بعد از موج دوم کرونا(اپریل ۲۰۲۰ الی دسامبر ۲۰۲۰)، صرف ۶۰ تن آنها توانسته اند به وظایف شان برگشته و یا در نهادهای جدید رسانه ای کار مطبوعاتی شان را شروع کنند.

قبلا مرکز با نشر تحقیق ۸ مارچ ۲۰۲۰ در باره وضعیت بیش از ۱۱۳۹ خبرنگار زن در۳۰۲ رسانه و ۲۸ ولایت دریافته بود که با همه‌گیری ویروس کرونا در افغانستان نزدیک به ۲۳۰ خبرنگار زن که بیش از ۲۰ درصد کل مجموعی خبرنگاران زن در افغانستان است، کارشان را از دست داده‌ بودند .

در بخش دیگیر از گزارش مرکز حمایت از زنان خبرنگار در افغانستان  نتایج تحقیق خود را در باره کارزار «منشور منع آزار و اذیت برای ارتقاء موقعیت زنان» که با همکاری سازمان ګزارشګران بدون مرز (RSF) با رسانه‌ها که نزدیک به ۳ سال قبل از سوی مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان به هدف حمایت از خبرنگاران زن، رسیدگی به شکایات و کاهش تبعیض جنسیتی در رسانه ها، تهیه  و تدوین شده بود ، با رسانه ها شریک شد.

یافته های جدید مرکز نشان می دهد که از میان ۳۲۵ رسانه در افغانستان۱۷۳ رسانه سراسری و محلی که این منشور را امضا نموده بودند، ۹۴ رسانه (۴۳ از کابل و ۱۳۰ از ۱۹ ولایت) به تطبیق آن متعهد هستند،« اما مشکلات امنیتی، سنتی و چالش های اقتصادی را مانع بزرگ سد را تطبیق این منشور در رسانه های خود می دانند.  

در نزدیک به سه سال گذشته حدود ۷۰۰ تن از خبرنگاران، فعالان جامعه مدنی به شمول ۱۷۳ رسانه ۵۱ از کابل و  ۱۹ رسانه از ولایت ها، چون (۹ رسانه در کندهار،‌ ۱۰ در بلخ، ۱۳ در هرات، ۱۰ در« ننگرهار، ۹ در بغلان، ۸ در بدخشان، ۴ در خوست، ۱۰ درغزنی، ۸ در کندز، ۵ درغور، ۵ درمیدان وردک، ۸ در بدخشان، ۷ در فاریاب،‌ ۷ در دایکندی،‌ ۶ در فراه، ۵ درسمنگان،‌ ۵ در پروان، ۴ در کاپیسا و ۵ در بامیان) با امضا به پای این منشور، حمایت خود را اعلام کرده و تعهد نمودند که در رسانه های شان متن منشور را تطبیق و آن را عملی می سازند.»

در حالی که در چهار ماه گذشته ۴ زن خبرنگار و همکار رسانه‌ها در افغانستان هدفمند کشته شده‌اند، فریده نیکزاد مدیر مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان در گزارشی با نام «روزنامه‌نگاری در برابر سکسیسم»  که RSF به مناسبت ۸ مارس منتشر کرده است هراس خود را پنهان نکرده و گفته بود : « حذف روزنامه‌نگاران زن تحمیل سکوت به همه زنان است، در افغانستان مردان با نگاه مردانه به مسايل نگاه می‌کنند. یک تحریره بدون زنان روزنامه‌نگار تضمینی است برای طرح نشدن بسیاری از مشکلات زنان در رسانه‌ها و در جامعه.»   

در رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۰ افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۲۲ قرار دارد